Được sự ủy nhiệm của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn, Hội Đồng Đội Trung ương Đội TNTP Hồ Chí Minh ban hành bản hướng dẫn thực hiện Điều lệ Đội TNTP Hồ Chí Minh để giúp các em đội viên, các anh chị Phụ trách, các tổ chức Đoàn, Hội Đồng Đội thực hiện đúng Điều lệ Đội.

Điều lệ sửa đổi được Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thông qua tại Hội nghị lần III ngày 30/7/1998 thể hiện những quan điểm đổi mới của Đảng, của Đoàn với tư cách Đội là một lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Có phương thức giáo dục riêng của Đội, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác Đội và mong muốn hoạt động, học tập của đội viên, thiếu nhi nước ta hiện nay.

I. PHẦN MỞ ĐẦU.

Phần mở đầu của bản Điều lệ Đội nêu rõ tính chất, vị trí, mục tiêu và nhiệm vụ của Đội. Đồng thời, quy định các biểu trưng của Đội như : Cờ Đội, huy hiệu Đội, Đội ca và khăn quàng đỏ.

Điều lệ Đội khẳng định : “ … là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách”. Nội dung này khẳng định thiếu nhi Việt Nam có một tổ chức đại diện cho mình và của mình, có tính chất quần chúng và tính cách mạng, đi theo con đường của Đảng và Bác Hồ Kính yêu đã lựa chọn. Đội tập hợp thiếu nhi từ 9 đến 14 tuổi vào Đội và từ 6 đến 8 tuổi là tuổi dự bị của Đội tham gia các hoạt động mang tính giáo dục theo quan điểm của Đảng được thể hiện bằng phương thức giáo dục đặc trưng của Đội là thông qua các hoạt động, đáp ứng nhu của của đội viên và thiếu nhi.

Tính chất quần chúng và cách mạng của Đội được khẳng định từ kết quả thực tiễn của Đội đã dành được trong quá trình hoạt động và phát triển của mình. vai trò, vị trí của Đội được khẳng định : “Đội là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, lực lượng nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi”.

Đội được khẳng định : “Là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường” thể hiện vị trí và sự lớn mạnh của Đội trong quá trình hoạt động. Tạo cho đội viên được giáo dục và tự giáo dục thông qua các hoạt động tập thể mà Đội tổ chức. Phương thức và biện pháp giáo dục của Đội mang sắc thái riêng thể hiện là một lực lượng giáo dục của một tổ chức trẻ em, kết hợp với sự hướng dẫn của anh, chị phụ trách.

Đội là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vừa thể hiện tính phát triển của tổ chức Đội và vừa là nhiệm vụ của Đội giúp đội viên phấn đấu trở thành đoàn viên TNCS góp phần trực tiếp vào việc đào tạo lớp người kế tục sự nghiệp của Đoàn. Mục đích của Đội thể hiện rõ ràng ở khẩu hiệu Đội. Khẩu hiệu có 2 vế vừa gắn nhiệm vụ cách mạng của đất nước, vừa gắn với lý tưởng. Việc thực hiện mục tiêu của Đội được thể hiện rõ ở những nhiệm vụ của Đội và đội viên mà được cụ thể hóa phù hợp với lứa tuổi các em, với vai trò, vị trí và khả năng của tổ chức Đội. Đội phải góp phần trực tiếp vào việc giúp đội viên trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, người công dân tốt, người đoàn viên TNCS.

Việc khẳng định Đội là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi” là thể hiện vai trò chủ động và nòng cốt của Đội trong việc tập hợp thiếu nhi vào các hoạt động, đồng thời cũng thể hiện rõ Đội là tổ chức của các em.

Điều lệ đã khẳng định : “Đội hoạt động trong nhà trường và địa bàn dân cư” là thể hiện vị trí của Đội trong xã hội, quy định phạm vị hoạt động và yêu cầu phát triển tổ chức Đội ở cả trong và ngoài nhà trường.

Mục tiêu của Đội còn được cụ thể hóa bằng nhiệm vụ của Đội và đội viên.

Nhiệm vụ thứ nhất : Các tập thể Đội và đội viên đều phải phấn đấu, rèn luyện thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy để trở thành con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, công dân tốt, đoàn viên TNCS Hồ Chí Minh. Nhiệm vụ này được cụ thể hóa bằng việc mỗi đội viên phải nghiêm chỉnh thực hiện Điều lệ Đội, Nghi thức Đội và Chương trình rèn luyện đội viên.

Nhiệm vụ thứ hai : Các tập thể Đội phải có trách nhiệm giúp đỡ đội viên phát triển mọi khả năng trong học tập, hoạt động, vui chơi … Đây là nhiệm vụ thể hiện rõ tính quần chúng của Đội. Đáp ứng các nhu cầu của đội viên trong quá trình phấn đấu học tập của mình.

Nhiệm vụ thứ ba : Việc các tập thể Đội và đội viên phải thực hiện các quyền và bổn phận của trẻ em đã được nêu ở Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Nhiệm vụ này thể hiện nghĩa vụ của người công dân nhỏ tuổi để từ đó hình thành những phẩm chất của người công dân tốt sau này. Mặt khác, khi các em thực hiện tốt các điều quy định trong luật nghĩa là các em đã từng bước trưởng thành trong quá trình phấn đấu của mình.

CÁC BIỂU TRƯNG CỦA ĐỘI

Các biểu trưng của Đội được quy định và thực hiện thống nhất trong cả nước như sau :
Cờ Đội : Điều lệ quy định thống nhất trong cờ Đội có nền màu đỏ, chiều rộng bằng 2/3 chiều dài. Huy hiệu Măng non ở giữa, không gọi là cờ liên đội, chi đội mà chỉ gọi là cờ Đội. Các liên đội có cờ truyền thống của mình phải may đúnh quy định của Điều lệ và có thể ghi tên liên đội trên cờ dưới huy hiệu Măng non và có tua vàng ở ba cạnh.

Huy hiệu Đội : Theo mẫu ở phần I các biểu trưng của Đội.

Đội ca : Bài hát “Cùng nhau ta đi lên” nhạc và lời của Phong Nhã.

Khăn quàng : Bằng vải đỏ, có tỷ lệ quy định chiều cao bằng ¼ cạnh đáy để phù hợp với đội viên nhiều lưới tuổi.
- Đối với khăn của đội viên có kích thước :
Chiều cao : 0,25m.
Cạnh đáy : 1m.
- Đối với khăn của phụ trách có kích thước :
Chiều cao : 0,3m.
Cạnh đáy : 1,2m.
Đội viên và phụ trách quàng khăn đỏ khi sinh hoạt Đội và trong các hoạt động của Đội.
Trường hợp đặc biệt, đội viên chưa có khăn quàng thì nhất thiết phải đeo huy hiệu Đội.
 
II. CHƯƠNG ĐỘI VIÊN.

* Các điều kiện vào Đội :
- Về tuổi : Điều lệ quy định mọi thiếu niên từ 9 đến 14 tuổi đều có quyền xin vào Đội.
- Các em thiếu niên phải tự nguyện vào Đội bằng cách tự mình trình bày nguyện vọng hoặc viết đơn xin vào Đội với chi đội và phải tìm hiểu Điều lệ Đội.
- Sau khi tiếp nhận ý kiến đề nghị hoặc nhận được đơn của thiếu nhi, chi đội họp xét và biểu quyết công khai từng người một. Người xin vào Đội phải được quá nửa số đội viên trong chi đội đồng ý thì mới được kết nạp.
- Lời hứa đội viên : là lời thề của đội viên khi vào Đội và suốt quá trình sinh hoạt và hoạt động của mình trong tổ chức Đội.
- Hứa : “Thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy”, thể hiện quyết tâm trong học tập, rèn luyện toàn diện để trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, xứng đáng là cháu ngoan của Bác Hồ.
- Hứa : “Tuân theo Điều lệ Đội”, là thể hiện tính kỷ luật của đội viên trong tổ chức của mình, ý thức xây dựng tổ chức vững mạnh và phát triển.
- Hứa : “Giữ gìn danh dự Đội”, là thể hiện trách nhiệm của đội viên trong việc giữ gìn, phát huy truyền thống Đội và làm đẹp phẩm chất của mỗi đội viên.

* Quyền của đội viên :
Điều lệ Đội quy định đội viên có 3 quyền cơ bản :
- Đội viên có quyền : “Yêu cầu Đội và Đoàn giúp đỡ để phát huy năng lực trong học tập, hoạt động, vui chơi, công tác xã hội”. Thể hiện của đội viên được yêu cầu tổ chức Đội với trách nhiệm là đại diện của đội viên và tổ chức Đoàn với trách nhiệm là người phụ trách tạo điều kiện cho đội viên được hoạt động và phát huy mọi khả năng để thực hiện những nhiệm vụ của Đội và nguyện vọng chính đáng của cá nhân.

- Đội viên có quyền : “Yêu cầu Đội và Đoàn bảo vệ quyền lợi của mình theo Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em”, nghĩa là tạo cho đội viên tự khẳng định tính công dân nhỏ tuổi của mình, nhằm thực hiện tốt quyền và bổn phận của mình và được yêu cầu tổ chức Đội, Đoàn bảo vệ khi bản thân không có điều kiện thực hiện hoặc bị vi phạm những quyền và bổn phận theo luật định.

- Đội viên có quyền : “Được sinh hoạt Đội và bàn bạc, quyết định mọi công việc của liên, chi đội. Được ứng cử, đề cử, bầu cử vào Ban chỉ huy liên, cho đội”, là thể hiện tính dân chủ của Đội đối với đội viên. Đội viên được thực hiện quyền này ở những cơ sở Đội của mình sinh hoạt và được có ý kiến, kiến nghị và các sáng kiến về những công việc của Đội từ cơ sở Đội đến Hội Đồng Đội Đội TNTP Hồ Chí Minh.

* Nhiệm vụ của đội viên :
Đội viên là thành viên của tổ chức Đội, phải thực hiện các nhiệm vụ chung của Đội, trước hết phải thực hiện 3 nhiệm vụ cơ bản :

- Nhiệm vụ thứ nhất là :
“Thực hiện Điều lệ Đội, nghi thức Đội và chương trình rèn luyện đội viên”. Là thể hiện tính kỷ luật của đội viên đối với tổ chức của mình.

- Nhiệm vụ thứ hai là :
“Thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy để trở thành con ngoan, trò giỏi, Cháu ngoan Bác Hồ; phấn đấu lớn lên là công dân tốt, là đoàn viên Đoàn TNCS Hồ Chí Minh”. Là thể hiện việc thực thi những yêu cầu của Đội, của gia đình và nhà trường. Đây cũng là yêu cầu của sự phát triển về năng lực, phẩm chất và kết quả trong quá trình đội viên ở trong tổ chức Đội.

Năm điều Bác Hồ dạy :
1. yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
2. Học tập tốt, lao động tốt.
3. Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt.
4. Giữ gìn vệ sinh thật tốt.
5. Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm.

- Nhiệm vụ thứ ba là :
“Làm gương tốt cho thiếu niên, nhi đồng noi theo, giúp đỡ thiếu niên và nhi đồng trở thành đội viên Đội TNTP Hồ Chí Minh”. Đây là nhiệm vụ đối với tổ chức của mình tạo cho Đội phát triển về số lượng, chất lượng. Đồng thời, cũng thể hiện tình cảm, trách nhiệm của các cá nhân đội viên trong quá trình chăm lo xây dựng lực lượng dự bị của Đội.

III. NGUYÊN TẮC TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH.

- Hệ thống tổ chức : Đội TNTP Hồ Chí Minh là một tổ chức thống nhất trong cả nước. Cấp cơ sở của Đội được thành lập ở các trường học, ở địa bàn dân cư bao gồm : Chi đội và liên đội (Trong các chi đội có các phân đội. Trên cấp liên đội là Hội Đồng Đội do Ban Chấp hành Đoàn cùng cấp lập ra để giúp Đoàn phụ trách Đội. Hội Đồng Đội các cấp vừa có tính đại diện cho tổ chức Đội, vừa có tính chất là người phụ trách Đội. Hội Đồng Đội các cấp hoạt động theo quy chế số 177 QC/ TƯĐTN ngày 10/8/1998 của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn khóa VII.

- Tổ chức cơ sở của Đội : Phương châm quán triệt là ở đâu có thiếu nhi ở đó đều tổ chức các hoạt động, qua đó tiến hành thành lập các chi đội, liên đội theo quy định của Điều lệ Đội. Việc quy định có 3 đội viên thành lập 1 chi đội và có 2 chi đội trở lên thành lập liên đội là phù hợp yêu cầu thực tiễn, việc xây dựng Đội ở địa bàn dân cư, miền núi và vùng sâu, vùng xa, hẻo lánh.

Điều lệ không quy định đội viên chỉ được sinh hoạt ở một chi đội mà mở rộng để đội viên được sinh hoạt ở các chi đội, liên đội tạm thời, ở các Cung, Nhà thiếu nhi, Trường Đội, các hoạt động tập thể của Đội từ địa phương đến Trung ương. Khi sinh hoạt ở các chi đội, liên đội tạm thời các em đều thực hiện theo Điều lệ và Nghi thức Đội.

Các liên đội lấy tên theo trường học hoặc tên địa phương (Đối với các liên đội ở điạ bàn dân cư). Chi đội lấy tên theo lớp học, tên anh hùng liệt sỹ hoặc tên địa phương … tùy theo nguyện vọng của đa số đội viên và được liên đội thừa nhận. Phân đội lấy tên theo số thứ tự.

Việc thành lập các chi đội, liên đội đều do Hội Đồng Đội (Hoặc Đoàn thanh niên) cùng cấp ra quyết định. Ở các cơ sở không đủ điều kiện thành lập liên đội thì các chi đội sẽ chịu sự chỉ đạo và hướng dẫn của Hội Đồng Đội trực tiếp ra quyết định thành lập.

Điều lệ quy định Hội Đồng Đội lập ra tổ chức cơ sở Đội thể hiện tính tổ chức của Đội, tính độc lập tương đối của Đội và khẳng định Hội Đồng Đội vừa là người đại diện, vừa là người phụ trách Đội.

Điều lệ Đội quy định rõ nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đội như sau :
• Nguyên tắc tự nguyện của Đội :
Nguyên tắc này thể hiện tính dân chủ của tổ chức Đội để đáp ứng nhu cầu và quyền được tự lựa chọn của thiếu nhi trước khi vào Đội, tự nguyện tham gia tích cực các hoạt động của Đội. Từ đó, sẽ tạo cho đội viên có trách nhiệm xây dựng tổ chức và tập thể Đội phải mở rộng các hình thức hoạt động phù hợp với nguyện vọng của đội viên và thiếu nhi.

• Nguyên tắc tự quản của Đội :
Nguyên tắc này thể hiện sự tư quản của Đội có sự hướng dẫn của phụ trách Đội, nghĩa là khẳng định tính độc lập tương đối của tổ chức Đội và Đội là của thiếu nhi.

Tự quản của Đội là thể hiện tính đặc trưng của Đội và cũng là yếu tố khẳng định tổ chức Đội là chính các em đội viên. Đồng thời, cũng thể hiện rõ khả năng làm chủ của các em. Phương châm đối với đội viên tự giáo dục là chính, nhưng cần có sự hướng dẫn của phụ trách và công tác giáo dục của Đội chủ yếu được thông qua các hoạt động. Đây là đặc trưng cơ bản nhất của tổ chức Đội với tư cách là một lực lượng giáo dục.

Sự tự quản của Đội thể hiện :
- Mọi công việc của Đội ở chi đội, liên đội đều do các tập thể và đội viên bàn bạc.
- Các quyết định của liên đội, chi đội đều được thực hiện khi có quá nửa số đội viên đồng ý.
Sự phụ trách của Đoàn, Hội Đồng Đội các cấp được thể hiện ở các nội dung :
- Cấp Trung ương : Quyết định việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ, Nghi thức Đội phù hợp với đường lối quan điểm của Đảng, của Đoàn qua các nhiệm kỳ đại hội.
- Đề ra phương hướng, nhiệm vụ của tổ chức Đội trong từng thời kỳ.
- Thành lập, củng cố, kiện toàn Hội Đồng Đội để giúp Đoàn phụ trách Đội.
- Cung cấp kinh phí và các phương tiện hoạt động cho Đội.
- Phối hợp với các lực lượng xã hội chăm lo hoạt động Đội, phong trào thiếu nhi và bảo vệ các quyền lợi của đội viên, thiếu nhi theo quy định của pháp luật và Điều lệ Đoàn, Đội.

IV. CÁC CẤP CHỈ HUY ĐỘI.

Nhiệm kỳ đại hội chi đội, liên đội là 1 năm. Nhiệm kỳ của Ban Chỉ huy liên chi đội là 1 năm (12 tháng).

Ban Chỉ huy liên đội do đại hội liên đội, đại hội toàn thể hoặc đại biểu theo hình thức bỏ phiếu kính hoặc biểu quyết công khai do đại hội lựa chọn. Số lượng và thành phần Ban Chỉ huy do đại hội quyết định (Tối thiểu có 5 thành viên, tối đa không quá 21). Ban Chỉ huy Đội do đại hội chi đội bầu, số lượng do đại hội quyết định (tối thiểu 3 thành viên) đại hội chi đội cần tiến hành trước đại hội liên đội để bầu đại biểu đi dự đại hội đại biểu liên đội.

Trường hợp chưa đại hội, Ban Chỉ huy liên đội, chi đội sẽ do Hội Đồng Đội hoặc cấp bộ Đoàn trực tiếp chỉ định.

Việc phân công nhiệm vụ các thành viên của Ban Chỉ huy Đội cần chú ý đến các mặt hoạt động của Đội như : Công tác xã hội, học tập, phụ trách Sao nhi đồng, văn nghệ, thể dục thể thao, quỹ Đội … Mỗi thành viên Ban Chỉ huy chịu trách nhiệm 1 hoặc một số nhiệm vụ thích hợp.

V. ĐỘI THIẾU NIÊN TIỀN PHONG VÀ NHI ĐỒNG.

Nhi đồng bao gồm các em từ 6 đến 8 tuổi do chưa có ý thức thầy đủ và chưa đủ năng lực để tự quản lý một số tổ chức cho nên tập hợp để tiến hành các hoạt động thường xuyên phù hợp với nhi đồng là Sao nhi đồng. Nhi đồng là lực lượng dự bị của Đội. Bởi vậy tổ chức Đội và đội viên có nhiệm vụ dìu dắt nhi đồng, giúp đỡ các em sinh hoạt Sao cho đến tuổi thiếu niên (Từ 9 tuổi) và có đủ điều kiện để kết nạp Đội, đây là trách nhiệm và vinh dự của Đội TNTP Hồ Chí Minh, là nhiệm vụ quan trọng mà Đội ta Được Đoàn tin cậy giao phó.
 
• Mục tiêu, nội dung và cách tổ chức giúp đỡ nhi đồng :

Muốn giúp đỡ nhi đồng, trước hết các tổ chức Đội, các Ban Chỉ huy Đội và mỗi đội viên TNTP cần phải tìm nắm được mục tiêu và nội dung của công việc này. Điều lệ Đội quy định :  “Đội giúp đỡ nhi đồng làm theo 5 điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, và trở thành đội viên TNTP”. Điều này đòi hỏi đội viên TNTP vừa làm gương cho các em noi theo, vừa biết cách hướng dẫn cho nhi đồng biết và thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy cho thiếu nhi, chỉ cho các em biết việc nào nhi đồng nên làm, việc nào là tốt, là được, không tốt, cần phải tránh.

Mỗi liên đội, chi đội có trách nhiệm tổ chức, hướng dẫn hoạt động của nhi đồng thuộc phạm vi trường mình, nơi ở của mình hoặc ở một trường kết nghĩa.

Mỗi Sao nhi đồngcó ít nhất 5 em và cử ra một em làm trưởng Sao. Sao đặt tên theo đức tính như : Sao vui, Sao thật thà, Sao chăm ngoan, Sao học tốt … Mỗi sao có một đội viên TNTP do chi độicử ra làm phụ trách Sao. Hàng tuần phụ trách Sao hướng dẫn Sao cùng sinh hoạt, vui chơi tập thể một lần. Hàng tháng hoặc vào những ngày lễ, các Sao trong cùng một lớp hoặc cùng một nơi ở cần được vui chơi, sinh hoạt chung do anh, chị phụ trách hoặc thầy, cô giáo trực tiếp hướng dẫn.

VI. TÀI CHÍNH CỦA ĐỘI.

Để tạo điều kiện cho các hoạt động của Đội và thiếu nhi ở cơ sở, đồng thời giúp đỡ cho các em tập làm quen với những hình thức giản đơn của việc quản lý, sử dụng tài chính và các phương tiện, cơ sở vật chất của đơn vị mình. Chương IV Điều lệ Đội đã quy định về tài chính của Đội để khẳng định việc làm cho thiếu nhi và hoạt động Đội. Kinh phí do Nhà nước cấp theo ngân sách hàng năm và các chương trình, dự án dành cho Đội và các hoạt động của thiếu nhi. Các cơ quan như Đoàn thanh niên, Hội Đồng Đội, Nhà thiếu nhi … được ủy nhiệm thay mặt tổ chức quản lý, sử dụng đúng theo mục đích và thực hiện các chế độ, chính sách , luật pháp quy định. Để có thêm những điều kiện phục vụ cho hoạt động rất đa dạng của các đơn vị Đội, đặc biệt là ở liên đội và chi đội cần có thêm quỹ Đội. Quỹ Đội là những khoản tiền và hiện vật thu được từ kết quả qua lao động và tiết kiệm của các em và do các cơ quan Đoàn thể, các tổ chức quốc tế, các cá nhân ủng hộ.

Ở cơ sở, Ban Chỉ huy liên đội, chi đội và Tổng phụ trách Đội chịu trách nhiệm quản lý và sử dụng nguồn quỹ váo các hoạt động của Đội ở các đơn vị như mua các trang thiết bị nghi thức Đội, sách báo, phần thưởng cho cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc, giúp đỡ những bạn gặp khó khăn … Việc thu, chi phải có sổ, sách phải ghi chép đầy đủ và báo cáo công khai trong các đại hội chi đội, liên đội hoặc khi đội viên và các cấp có thẩm quyền yêu cầu.

Từ cấp Huyện trở lên quỹ Đội (Nếu có)  do Hội Đồng Đội quản lý và sử dụng đúng theo quy định pháp luật và Điều lệ Đội.

VII. KHEN THƯỞNG V&Agr