Nghi thức lễ rước Nghinh Thần trên biển tại lễ hội Nghinh Ông ở xã Lại Sơn, huyện Kiên Hải, năm 2023. Ảnh: THANH DƯ

Từ xa xưa, tập tục thờ cá Ông - vị thần biển cả đã in sâu vào đời sống người dân biển đảo. Đối với bà con ngư dân, biển không chỉ là chốn mưu sinh mà còn là bà mẹ chở che, vỗ về và cất giấu những câu chuyện đời thường xen lẫn gian khó. Lễ cúng cá Ông là dịp để ngư dân thành kính tri ân những điều thiêng liêng đã bảo vệ họ khỏi cơn cuồng phong, sóng dữ. Từ lời khấn nguyện đến tiếng trống chiêng vang dội, tất cả như vẽ lên bức tranh tâm linh đậm chất miền biển, nơi từng giọt mồ hôi, từng giấc mơ được trao gửi trong niềm tin kính trọng.

Sáng ngày rước Nghinh Ông, nhiều chiếc tàu lớn nhỏ, cờ đỏ phất phới, nối dài. Ngư dân Hòn Sơn vốn quen với sóng gió, hôm nay lại rực sáng niềm tự hào. Cái mặn mòi của biển dường như ngấm vào từng nếp áo, từng nụ cười. Khi đoàn tàu xuôi dòng, tiếng hát hòa lẫn với gió biển, tạo nên một không gian linh thiêng và sống động - nơi con người và thiên nhiên như thấu hiểu nhau bằng những điều giản dị nhất.

Lễ hội Nghinh Ông không chỉ có nghi lễ trang nghiêm mà còn là ngày hội của sự kết nối, của tình làng nghĩa xóm, của tinh thần đoàn kết gắn bó trên từng chuyến biển. Những ngư dân từng ngày đơn độc với biển cả nay gặp lại nhau trong tiếng cười nói, tay bắt mặt mừng. Trên bến cảng, các chiếc tàu neo đậu san sát nhau, mang theo câu chuyện của những chuyến hải trình. Bàn tay chai sạn hôm nay nhịp nhàng trong những nghi thức cúng lễ, trong từng bước đi nghinh Ông với sự thành kính dâng tràn.

Khi chiều buông, lễ hội chuyển mình sang sắc màu của ẩm thực, của không khí giao lưu văn hóa đầy đặc trưng. Các gian hàng hải sản tươi rói tỏa mùi thơm nức, nước mắm Hòn Sơn nồng nàn quyện vào vị gà rẫy thơm mềm khiến ai nếm thử cũng chẳng thể nào quên. Du khách đến với lễ hội nơi đây sẽ được thưởng thức món ngon, được tìm thấy cảm giác hòa mình vào hơi thở thuần khiết của biển. Làn gió thổi qua, hương vị của muối biển còn đọng lại nơi đầu lưỡi, để mỗi bước chân đi xa rồi vẫn mang nỗi nhớ về một nơi yên bình và nguyên sơ.

Dưới ánh hoàng hôn nhuộm sắc tím, những hạt cát trắng mịn trên bờ lặng lẽ nâng bước chân du khách. Dòng nước trong veo phản chiếu bóng núi và biển, một không gian mà có lẽ chỉ ở những nơi mà biển hòa quyện cùng đất và trời như Hòn Sơn mới tồn tại - nơi giao hòa giữa thiên nhiên nguyên sơ và tâm hồn ngư dân. Để một lần hòa mình vào lễ hội, ai nấy đều cảm nhận được sự nhỏ bé của mình trước bao la biển cả, nhưng cũng là niềm tự hào, khi cùng nhau giữ gìn, vun đắp cho nét văn hóa cổ truyền mãi bền lâu.

Hành trình đến lễ hội Nghinh Ông là hành trình về với cội nguồn, để một lần nữa, người đi xa lắng nghe sóng hát và cảm nhận lòng người, lòng biển - cái tình sâu đậm mà không lời nào có thể tả hết. Hòn Sơn mãi giữ mình như một bản giao hòa giữa thiên nhiên và lòng người, nơi từng con sóng nhỏ cũng mang theo bao lời nguyện cầu và hy vọng không bao giờ dứt.